SZCZEPIENIE PRZECIW WIRUSOWI RSV W CIĄŻY

Wirus RSV (respiratory syncytial virus) czyli syncytialny wirus oddechowy należy do grupy wirusów wywołujących zakażenia dróg oddechowych u ludzi (pneumowirusów). Zakażenia RSV mają charakter sezonowy. W Polsce i w innych krajach klimatu umiarkowanego sezon zakażeń trwa zwykle od jesieni do wiosny.

Do zakażenia dochodzi głównie drogą kropelkową (przez kaszel, kichanie), a także drogą kontaktową. Źródłem zakażenia jest osoba demonstrująca objawy choroby, jak również zainfekowana bez widocznych objawów. Zakaźność RSV jest duża, szacuje się, że zakażony może zakazić średnio 3 osoby z otoczenia. Okres wylęgania (czyli od kontaktu z wirusem do pojawienia się objawów) jest krótki i wynosi od 2 do 8 dni.

Niemowlęta i małe dzieci, ale również osoby starsze, są szczególnie narażone na wysokie ryzyko ciężkiego przebiegu choroby. Szczególnie groźna jest infekcja dla niemowląt i dzieci <2. rż. RSV odpowiada za ponad 60% ostrych infekcji dróg oddechowych u niemowląt i małych dzieci na całym świecie.

Zakażenie RSV – objawy

U większości dzieci starszych i osób dorosłych zakażonych RSV występują objawy zakażenia górnych dróg oddechowych: nieżyt nosa, kaszel, stan zapalny gardła, gorączka, gorszy apetyt. Wirus RS jest szczególnie groźny dla niemowląt z niewykształconym jeszcze układem oddechowym (wcześniaki). Powoduje u nich zmiany zapalne w płucach, uszkadza rzęski w nabłonku dróg oddechowych.

Nie istnieje przyczynowe leczenie zakażenia RSV, postępowanie ogranicza się do leczenia objawowego oraz czujnej obserwacji pacjenta. Nasilenie się dolegliwości, szczególnie u najmłodszych dzieci, może wymagać leczenia w szpitalu.

Czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia RSV

• wcześniactwo
• wiek niemowlęcy (<12. mż.), szczególnie dzieci w pierwszych 6 miesiącach życia
• przewlekłe choroby płuc
• wrodzone wady serca istotne hemodynamicznie, czyli najcięższe
• choroby nerwowo-mięśniowe
• niedobory odporności
• wystąpienie bezdechu (może zaistnieć konieczność leczenia na OIT z wentylacją mechaniczną)

Zakażenie RSV – profilaktyka

1. Profilaktyka nieswoista

Bardzo ważne w profilaktyce zakażeń RSV są metody nieswoiste zapobiegania zakażeniu. Dlatego należy pamiętać o konieczności profilaktyki nieswoistej, czyli o:

• dokładnym myciu rąk przed kontaktem i po kontakcie z chorym
• izolacji dziecka od zakażonych domowników (strategia kokonowa)
• w przypadku choroby opiekuna – zakładaniu maseczek w czasie karmienia i pielęgnacji dziecka
• unikaniu ekspozycji dziecka na dym tytoniowy
• wietrzeniu pomieszczeń
• unikaniu zatłoczonych miejsc
• karmieniu piersią

2. W walce z chorobami zakaźnymi najskuteczniejszą bronią są szczepienia ochronne

Jest polecana:

• kobietom w ciąży (zgodnie z ChPL w 24.–36. tygodniu ciąży, zgodnie z zaleceniami towarzystw naukowych optymalnie w 32–36 tygodniu ciąży)
• Zaszczepienie kobiety w ostatnim trymestrze ciąży zapewnia przezłożyskowy transport przeciwciał neutralizujących do organizmu dziecka, dzięki czemu w pierwszych 6 miesiącach życia jest ono chronione przed RSV.

Jest to szczepionka inaktywowana, a białka w szczepionkach wytwarzane są metodą rekombinacji DNA w komórkach jajnika chomika chińskiego. Cykl szczepienia składa się z 1 dawki podawanej we wstrzyknięciu domięśniowym.

W skład szczepionki wchodzą 2 rekombinowane białka F wirusa podgrupy A i B. Białka te są niezbędne do zakażenia organizmu przez RSV, a także są głównym celem przeciwciał wytwarzanych po szczepieniu.

Skuteczność i bezpieczeństwo szczepionki Abrysvo w profilaktyce zakażeń RSV u niemowląt

Szczepienie w ciąży, w porównaniu z placebo, zmniejszało ryzyko wystąpienia ciężkiego zakażenia dolnych dróg oddechowych o etiologii RSV u dziecka o ponad 80% w pierwszych 3 miesiącach życia oraz o prawie 70% w pierwszych 6 miesiącach życia.

Szczepionka cechuje się dobrym profilem bezpieczeństwa. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi u kobiet między 24. a 36. tygodniem ciąży był ból w miejscu szczepienia, ból głowy i ból mięśni.